༄༅། ། དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་རང་གཟུགས། རིགས་དང་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱ་མཚོའི་ཁྱབ་བདག་འཁོར་ལོའི་མགོན་པོ། ༸རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་བདུན་པ་ཨོ་རྒྱན་འགྲོ་འདུལ་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་དཔལ་བཟང་པོ་མཆོག་གི་ཞལ་སྔ་ནས་མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེས་མཛད་པའི་ལམ་རིམ་བཀའ་ཕྱག་ཆུ་བོ་གཉིས་འདྲེས་ཀྱི་གཞུང་དམ་ཆོས་ཐར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱི་དཀའ་གནད་གསལ་བའི་བཀའ་ཁྲིད་འཕགས་མ་བདེ་བྱེད་མའི་དགུན་ཆོས་ཐེངས་གཉིས་པར་སྩལ་སྐབས་ཀྱི་རེག་ཟིག་ཆེ་ལོང་དུ་བཀོད་པ་བཞུགས་སོ།
ཀ༽འཕགས་མ་བདེ་བྱེད་མའི་དགུན་ཆོས་ཉིན་དང་པོའི་གསུང་ཆོས།
འཕགས་མ་བདེ་བྱེད་མའི་དགུན་ཆོས་ཐེངས་གཉིས་པའི་སྐབས་འདིར་ཚོགས་ཕེབས་གནང་བའི་༸སྐྱབས་རྗེ་འཇམ་མགོན་ཀོང་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། མཁན་པོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམ་པ། འདིར་འཛོམས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཙུན་མའི་དགུན་ཆོས་ཐོག་མར་བཙུགས་སྐབས་བཀའ་བརྒྱུད་བཙུན་མའི་དགོན་སྡེ་ཁག་ནང་བཤད་པའི་སྡེ་འཕེལ་བའི་དམིགས་ཡུལ་དང་། དགོན་པ་སོ་སོའི་ཁོངས་ཙམ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་བགྱིས་ཚེ་བླ་ནས་བླར་འཕེལ་བ་ཡིན། དེ་དང་ལྷན་དུ་དྭགས་པོའི་ཐར་རྒྱན་བཤད་པ་བགྱིད་རྒྱུ་དང་། ན་ནིང་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་སྟབས་དགུན་ཆོས་གཞན་ལྟར་མཛད་ཐུབ་རྒྱུ་དཀའ་བར་བརྟེན་དྭགས་པོའི་ཐར་རྒྱན་དབུ་འཛུགས་དང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིད་མུ་མཐུད་མ་བགྱིས་ཀ་མེད་ཡིན། དེ་ཡང་དྭགས་པོ་ཐར་རྒྱན་འདི་ཉིད་མཉམ་མེད་ཆོས་རྒྱལ་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེས་མཛད་པའི་བསྟན་པའི་གཞུང་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན། བཀའ་ཕྱག་ཆུ་བོ་གཉིས་འདྲེས་ཀྱི་གཞུང་གནད་ཆེ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་སྟབས་གཞུང་དེ་ཉིད་ལ་འཆད་ཉན་བྱ་དགོས་ངེས་ཡིན་པ་ངོས་རང་གི་ངོས་ནས་དེ་ལྟར་མཐོང་བཞིན་ཡོད། དེ་ལྟར་ཡིན་སྟབས་དྭགས་པོའི་ཐར་རྒྱན་དེ་ཉིད་མུ་མཐུད་ཁྲིད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་བཞིན་སྒྲིག་གྲྭ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དམིགས་བསལ་ལས་རིགས་གཞན་མེད་ན་གསུང་ཆོས་སུ་མུ་མཐུད་ཡོང་ཐུབ་ན་ལེགས། བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ཕན་ཚུན་ཟུར་ཟ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་དག་སྣང་སྦྱངས་ཐུབ་ན་ལེགས་ཤིང་། དེ་མིན་ཟུར་ཟ་བྱེད་རེས་བྱས་ཚེ་བསྟན་པ་ཉམས་ཆག་འབྱུང་རྒྱུའི་གཞིར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་ལ་ཡང་ཆོས་འཆད་པ་པོ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་པོ་ཚུལ་མཐུན་པ་ཞིག་ཡོང་བ་ལ་འཆད་པ་པོ་མཚན་ཉིད་ལྡན་པ་ཞིག་དགོས། མདོ་རྒྱུད་ནང་ཆོས་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་གཉིས་ཀ་མཚན་ཉིད་ལྡན་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱང་ཁོ་བོར་དེ་ལྟའི་ཆ་རྐྱེན་ལྡན་མིན་ཡང་། སྤྱིར་ངོས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀརྨ་པའི་མཚན་ཞིག་མཆིས་སྟབས་འཁུར་འཁྱེར་དགོས། འོན་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཐོག་མར་རྒྱུད་སྟོད་དུ་འབྱོར་སྐབས་མཇལ་ཁ་གང་འཚམས་ཡོད། དེ་སྐབས་ཆོས་བཤད་ཕྲན་བུ་བགྱིད་བཞིན་པར་འགའ་ཞིག་ནས་ཆོས་འཆད་ཤེས་བཞིན་མི་འདུག་ཅེས་ཡི་གེ་བྱུང་སྟབས། དེ་ནས་བཟུང་མཇལ་ཁའི་སྐབས་དམིགས་བསལ་ཆོས་འཆད་ཉན་བྱ་རྒྱུ་མ་བྱུང་། དེ་ནས་ད་ལོ་ངེས་དོན་སྒྲོན་མེ་ཐོག་མར་ངོས་ནས་འགོ་བཙུགས་ཟིན་སྟབས་མཇུག་མ་བསྐྱལ་རང་སྐྱེལ་རེད། དེ་མིན་གསུང་ཆོས་གསར་པའི་རིགས་ཡིན་ཚེ་༸སྐྱབས་རྗེ་འཇམ་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ༸སྐྱབས་རྗེ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་གཉིས་ལ་སྙན་སྐུལ་ཞུས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་འཇམ་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་དེ་སྔ་གསུང་ཆོས་གནང་མྱོང་མེད་ཀྱང་ད་ལོ་ཧ་ཅང་ལེགས་པོ་གནང་སོང་། དེ་མིན་ཆོས་བཤད་གསར་པའི་རིགས་ཡིན་ཚེ་མཁས་གྲུབ་གཉིས་ལྡན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པས་གསུང་དགོས་པ་རེད། བཀའ་བརྒྱུད་སྨོན་ལམ་ཞེས་པ་དེ་བཀའ་བརྒྱུད་པ་སྤྱིའི་ཡིན་པ་ལས་ངོས་མི་གཅིག་ལ་འཁྲི་བའི་ལས་དོན་ཞིག་མིན། འོན་ཀྱང་དྭགས་པོ་ཐར་རྒྱན་ངོས་ནས་འགོ་བཙུགས་ཟིན་སྟབས་མཇུག་སྐྱེལ་དགོས་པ་རེད། དེ་མིན་གསར་པའི་རིགས་རྣམས་དེ་ཙམ་བྱ་མི་དགོས་པའི་རྩིས་བགྱིས་པ་ཡིན། ཐར་རྒྱན་ལེའུ་དྲུག་པ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱི་བསྡུས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་དང་། མ་བསྡུས་པའི་རྒྱུ་འབྲས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད། སྐབས་འདིར་ལས་འབྲས་ཞེས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ལ་ལས་འབྲས་ཞེས་འཇོག ལས་འབྲས་ཞེས་པ་ཕར་གང་རུང་བགྱིས་ཚེ་དི་ཉིད་ཚུར་འབྱུང་བར་འཇོག་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་རགས་པ་ཙམ་ལས་ཞིབ་པ་མིན། རང་རེས་སེམས་བཞིན་པའི་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ནི་སྟབས་བདེ་བའི་སྐྱོན་མཆིས། དཔེར་ན། ཆར་པ་བབས་དུས་རང་རེས་འཕྲལ་དུ་ལྟ་སྐབས་ལས་སླ་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་མ་འཛོམས་དགོས། དངོས་པོ་དུ་མའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར་རྨ་བྱའི་སྒྲོ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་འདུས་པ་བཞིན་ལས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ནམ་མཁས་ཁྱབ་ཚད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམསཅད་ལ་ཁྱབ་པས་ཤིན་ཏུ་དཔག་དཀའ་བ་ཡིན། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་བཙུན་མ་རྣམས་ལ་གོ་སྐབས་གསར་པ་སོན་པར་ངོས་རང་སྤྲོ་བ་བརྟས་ཤིང་། གོ་སྐབས་དེ་བཞིན་མ་ཤོར་བར་བདག་གཅེས་བགྱི་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གནད་ཆེ། ངོས་ལ་མཚོན་ན་སངས་རྒྱས་ཀརྨ་པའི་མཚན་གྱི་བྱིན་རླབས་འཆང་བའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཞིང། ༸རྒྱལ་བ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེའི་ལས་ཆོག་ནང་མའི་ལས་ཆོག་ཅིག་གི་ནང་ཕ་ཡི་ལས་ཆོག་ཁ་སྒྱུར་བ་ཞིག་སྟེ་ཕ་ཚོགས་རྐྱང་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ དགེ་སློང་མའི་སྡོམ་པ་ཞུ་རུང་བ་ཞིག་གསུངས་ཡོད། དེ་བཞིན་རང་ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་བ་གོང་མའི་རྣམ་ཐར་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་ལུགས་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཇི་སྲིད་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མགོན་སྐྱབས་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཡོད། དེ་བཞིན་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད། ད་ལྟ་གོ་སྐབས་སོན་སྟབས་མཉམ་མེད་དྭགས་པོ་རིན་པོ་ཆེས། ལས་དང་པོ་པས་ཐོས་བསམ་ལ་ནན་ཏན་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་ལྟར་ཐོས་བསམ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། རང་རྒྱུད་སྨིན་པར་བྱ་རྒྱུ་དང་། གཞན་རྒྱུད་སྒྲོལ་བར་བྱ་ནུས་པ་ཞིག་བགྱི་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་འགངས་ཆེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལུང་རྟོགས་གཉིས་ནང་བསྡུས། བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱ་བའི་ཐབས་དམ་པ་བཤད་སྒྲུབ་གཉིས་ལ་རག་ལུས། དེ་ཡང་བཤད་པའི་བསྟན་པ་འཆད་ཉན་གཉིས་དང་། སྒྲུབ་པའི་བསྟན་པ་དེ་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་འཛིན་དགོས། འཆད་ཉན་བྱ་བའི་གཞུང་ངམ་བསྟན་བཅོས་དེ་ཡང་སྟོན་པས་གསུངས་པའི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བ་ཁོ་ན་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་དང་། དེ་བཞིན་དགོངས་འགྲེལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་པོད་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག དེ་བཞིན་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་རིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་མཁས་གྲུབ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་གསུང་འབུམ་པོ་ཏི་ཁྲི་ཕྲག་ཏུ་མཆིས་པ་ལས། གཙོ་བོ་གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔའི་ནང་མ་བསྡུས་པ་མེད་སྟབས་དེ་ཉིད་ལ་གྲྭ་ས་ཁག་ནང་འཆད་ཉན་བགྱིད་བཞིན་ཡོད། འཆད་ཉན་བགྱི་རྒྱུའི་གཞུང་སྙིང་པོ་དེ་བཀའ་པོད་ལྔར་གྱུར་ཅིང་། ད་ལྟ་བཀའ་པོད་ལྔ་ལ་འཆད་ཉན་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་དང་ལོ་རྒྱུས་གསར་པ་ཞིག་བྱུང་སྟབས་ཧ་ཅང་གི་སྐལ་བཟང་དང་གལ་འགངས་ཆེ་བ་ཡིན། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་འཆད་ཉན་བྱ་ཡུལ་དེ་ལུང་གི་བསྟན་པ། དེ་ཡང་སྙིང་པོ་བཀའ་པོད་ལྔ་དེ་འཛིན་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་སྟབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལ་བློ་རྩེ་གཅིག་གི་སྒོ་ནས་འབད་འབུངས་བྱ་རྒྱུ་གནད་ཆེ། མདོར་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བཙུན་པ་དང་བཙུན་མ་གཉིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་མཁན་དང་འགན་འཁུར་ཡོད་པ་གཅིག་གྱུར་ཡིན། བསྟན་པའི་གཞི་མ་དགེ་འདུན་རིན་པོ་ཆེ་ཐུགས་མཐུན། ཁྲིམས་གཙང་། བསླབ་པ་གསུམ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་དགོས། དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ན་ཆ་མ་ཚང་བར་འགྱུར། འོན་ཀྱང་བར་སྐབས་ཤིག་བཙུན་མ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟའི་གོ་སྐབས་མ་བྱུང་། རང་རེ་བོད་ཀྱི་བཙུན་མ་རྣམས་ལ་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་སུ་བླང་རྒྱུའི་ གོ་སྐབས་མ་བྱུང་། ལས་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་ཡིན་ཅིང་། རྒྱུ་རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འདུ་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ལས་རྒྱུ་རྐྱེན་རང་ག་བ་ཞིག་གིས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པས། མདོར་ན་ཐམས་ཅད་གཅིག་ལ་ གཅིག་ལྟོས་ཏེ་བྱུང་བ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པ་ཙམ་མ་ཟད་འགྲོ་བ་མི་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་ཆད་ལས་འབྲས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ བྱུང་ན་མི་ཚེའི་ནང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་ཤེས་བྱ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། མི་དགེ་བ་ཡིན་ན་མི་དགེ་བ་བཅུ་གང་རུང་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད་ཅིང་། འོན་ཀྱང་བསྡུས་ན་ རགས་པ་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བཅུར་འདུ་བ་ཡིན། མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་སྡོམ་ལྡན་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར་ཀུན་ལ་ཉེས་པ་ཆ་མཉམ་དུ་འབྱུང་བར་མདོ་ཀུན་བཏུས་ལས་ གསུངས། ལུས་ལ་གསུམ་ལས་དང་པོ་གཉིས་གཞན་ལ་བཅོལ་ཡང་སྡིག་པ་དངོས་གཞིར་འགྱུར་ཞིང་། རང་གིས་བགྱིས་པ་ཙམ་མ་ཟད་གཞན་བགྱིད་དུ་ སྩལ་ཀྱང་སྡིག་པ་དངོས་གཞི་འབྱུང་བར་ས་སྡེ་ལས་གསུངས། ངག་གི་མི་དགེ་བ་བཞི་རང་གིས་བགྱིས་པ་ཙམ་མ་ཟད་གཞན་བགྱིད་དུ་སྩལ་ཡང་ཉེས་པ་ གཅིག་གྱུར་འབྱུང་ཡང་མངོན་པ་མཛོད་ལས་གཞན་དུ་གསུངས། མི་དགེ་བ་དངོས་གཞིར་འགྱུར་བར་ཡན་ལག་ལྔ་ཡོངས་སུ་ཚང་དགོས།